ตำนานการกำเนิดพระแม่ลักษมี

พระแม่ลักษมีเทวีแห่งความมั่งคั่งและโชคลาภในศาสนาฮินดู

พระแม่ลักษมีเป็นเทวีที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในศาสนาฮินดู โดยทรงเป็นสัญลักษณ์แห่งโชคลาภ ความมั่งคั่งร่ำรวย และความอุดมสมบูรณ์ ตามความเชื่อ พระแม่มีกำเนิดจากการกวนเกษียรสมุทร เพื่อทำน้ำอมฤต โดยผุดขึ้นมาจากฟองน้ำ ประทับนั่งบนดอกบัว และถือดอกบัว จึงมีพระนามว่า "ปัทมา" หรือ "กมลา"

พระแม่ลักษมีทรงเป็นพระชายาคู่บารมีของพระนารายณ์ (พระวิษณุ) และได้รับการยกย่องว่ามีสิริโฉมงดงามเหนือเทวีใด ๆ ในวรรณคดีรามเกียรติ์ พระแม่ลักษมีได้อวตารเป็นนางสีดา เพื่อเป็นมเหสีของพระนารายณ์ที่อวตารเป็นพระราม

รูปลักษณ์ของพระแม่ลักษมี

• มักปรากฏในรูปของสตรีสวมศิราภรณ์แบบกษัตริย์

• พระหัตถ์ทั้งสองถือดอกบัว

• นอกจากนี้ยังมีปางอื่นๆ ที่เรียกว่า "อัษฏลักษมี" (8 ปาง) ซึ่งแตกต่างกันไปตามคัมภีร์ต่างๆ

ปางต่างๆ ของพระแม่ลักษมี

พระแม่ลักษมีในศาสนาฮินดูไม่ได้มีเพียงรูปลักษณ์เดียว แต่ปรากฏในหลากหลายปาง แต่ละปางมีความหมายและบทบาทที่แตกต่างกันไป ดังนี้

• ธนลักษมี (Dhanalakshmi)

  • รูปกายสีขาว มี 4-6 กร

  • พระหัตถ์ถือรวงข้าว หอยสังข์ หม้อน้ำ หรือสิ่งที่แสดงความอุดมสมบูรณ์

  • พระหัตถ์หนึ่งมีเงินทองโปรยลงพื้น บางครั้งมีไหเงินไหทองบนพระเพลา

  • นิยมบูชาในด้านการเงิน

• ไอศวรรยลักษมี (Aiswaryalakshmi)

  • มี 4 กร พระหัตถ์ถือดอกบัว

  • สวมพัสตราภรณ์ไม่ปักลายหรือสีสด

  • นับถือในฐานะเทพีแห่งความมั่งคั่ง

• วิชัยลักษมี (Vijayalakshmi)

  • มี 8 กร พระหัตถ์ถือสิ่งของต่างๆ โดยเฉพาะอาวุธ เช่น จักร พระขรรค์ โล่ บ่วง สังข์ ดอกบัว

  • นิยมบูชาก่อนออกรบ เนื่องจากนับถือเป็นเทพีแห่งชัยชนะ

• สันทนลักษมี (Santhanalakshmi)

  • มี 6 กร 2 กรหลังสุดถือหม้อน้ำและมีกุมารนั่งบนตัก

  • นิยมบูชาเพื่อขอบุตร

• คชลักษมี (Gaja lakshmi)

  • มี 4 กร สวมศิราภรณ์ในวรรณะกษัตริย์

  • ด้านข้างขนาบด้วยช้างสองเชือกกำลังรดน้ำบนพระเศียร

• วีรลักษมี (Viralakshmi)

  • มี 8 กร สวมพัสตราภรณ์สีแดง

  • พระหัตถ์ถือจักร สังข์ คันธนู ตรีศูลย์ พระขรรค์ โล่ ฑมรุ (กลองสองหน้า) คัมภีร์ หรืออาวุธต่างๆ

  • บูชาก่อนการสู้รบเพื่อเสริมพลังและความกล้าหาญ

• ธัญญลักษมี (Dhanyalakshmi)

  • มี 4-8 กร สวมพัสตราภรณ์สีเขียว ประทับนั่งบนดอกบัว

  • พระหัตถ์ถือพระขรรค์ คทา กล้วย รวงข้าว ดอกบัว สังข์ (ขึ้นอยู่กับคัมภีร์)

  • เป็นอวตารของพระแม่โพสพ เทพีแห่งข้าวและความอุดมสมบูรณ์

• อธิลักษมี (Adhilakshmi)

  • เป็นอวตารของพระลักษมีในฐานะบุตรีแห่งฤษีภฤคุ มี 4 กร

  • พระหัตถ์ซ้ายหลังถือธง พระหัตถ์ขวาหลังถือดอกบัว

  • พระหัตถ์หน้าซ้ายทำท่าประทานพร พระหัตถ์หน้าขวาทำท่าประทานอภัย

  • นิยมบูชาในด้านสุขภาพ

• วิทยลักษมี (Vidyalakshmi)

  • ปรากฏแทนที่ปางไอศวรรยลักษมีในบางครั้ง

  • มี 4 กร สวมพัสตราภรณ์สีขาว

  • สองพระหัตถ์หน้าทำท่าประทานอภัยและประทานพร สองพระหัตถ์หลังถือคัมภีร์พระเวทและขนนก

  • นับถือในฐานะเทพีแห่งความรู้เช่นเดียวกับพระสรัสวดี

    ปางต่างๆ เหล่านี้แสดงให้เห็นถึงความหลากหลายของบทบาทและพลังอำนาจของพระแม่ลักษมี ซึ่งผู้ศรัทธาสามารถเลือกบูชาปางที่เหมาะสมกับความปรารถนาของตนเองได้